آیا غذای کافی برای سیرکردن مردم جهان وجود دارد؟ آیا زمین با افزایش تولید مواد غذایی نابود می‌شود؟ این‌ها بخشی از سوالاتی است که محققان برای سیر کردن بشر از خود می‌پرسند و پاسخ‌های گوناگونی به آن می‌دهند.
بزرگترین مزارع غلات جهان در اسکات سیتی ایالت کانزاس قرار دارند و هر ساعت یک کمباین ۱۰ هکتار زمین را درو می‌کند. کمی آن‌سو‌تر در اطراف منطقه گرانجا برزیل کارخانه‌های پرورش مرغ بی وقفه کار می‌کنند؛ در یکی از آنها ۸ میلیون مرغ روزانه ۵/۴ تن تخم تولید می‌کنند و همان روز تمام تخم‌مرغ‌ها روانه بازارهای مصرف داخلی و جهانی می‌شود. وقتی درباره تهدید‌های زیست محیطی صحبت می‌کنیم معمولا ماشین‌ها و دودکش کارخانه‌ها را تصور می‌کنیم نه غذای انسان‌ها را. حقیقت این است که جوامع انسانی امروز به مواد غذایی بیشتری احتیاج دارند اما همه آنها با روش‌های صحیح و مطمئن تولید نمی‌شوند.
کودهای شیمیایی نهفته در مواد غذایی دشمن شماره یک انسان محسوب می‌شود. این مواد علاوه بر تولید گازهای گلخانه‌ای، آلودگی منابع آب و خاک را در پی دارند و تنوع زیستی کره‌زمین را به مخاطره می‌اندازد. در برخی مناطق انقراض پوشش‌های گیاهی و جانوری در اثر ازدیاد مصرف کودهای شیمیایی بوده است.
جمعیت جهان هر روز بیشتر می‌شود؛ برای سیر کردن ۹ میلیارد نفر باید غذای بیشتری تولید شود این در حالی است که رژیم غذایی نیز تغییر می‌کند. چین و هند پس از آمریکا کشورهایی بودند که برای تولید حجم انبوهی از مواد غذایی، کشاورزی صنعتی را در ابعاد مختلف پایه گذاری و به اشکال گوناگونی آن را گسترش دادند.
آنها در حالی که مردم ارتفاعات آند ۵گونه سیب زمینی را به روشی کاملا سنتی تولید می‌کردند، در حال خلق مواد غذایی بیشتر با فرایندهای ژنتیکی و بیوتکنیکی بودند و در این راه دست به ایجاد مزارع بزرگ و کارخانه‌های پهناور تولید مواد غذایی زدند.
«دیوید تیلمن» از دانشگاه مینوستا می‌گوید: جمعیت جهان تا سال ۲۰۵۰ احتمالا بیش از ۳۵ درصد افزایش می‌یابد، یعنی باید برای زنده نگه‌داشتن آنها تولید مواد غذایی به ویژه غلات دو برابر شود. این در حالی است که مردم برخی کشورهای قاره آفریقا هنوز از رژیم غذایی بادام زمینی به عنوان یک محصول کلیدی استفاده می‌کنند.
رویارویی با چالش جدید بشر در راه تامین غذای سالم و مفید موضوع بسیار مهمی است اما مقابله با تهدیدها برای رفع مشکلات موجود کار آسانی نیست. در کشورهای مختلف جهان تولید غذا مستلزم صرف هزینه زیاد و مصرف منابع متعددی می‌باشد. در هندوستان ۸۹ درصد منابع انرژی برای تولید گوشت مصرف می‌شود. چین برای تولید برنج ۸۲ درصد منابع انرژی خود را ذخیره می‌کند، آمریکا به عنوان بزرگترین تولید‌کننده غله جهان سهم ۷۳ درصدی دارد و ایران با ۷۴ درصد پس از آن می‌ایستد. هنوز کسی به درستی نمی‌داند چه مقدار از مواد غذایی جهان کاملا سالم است ولی پر واضح است که محیط زیست به سبب تولید شیمیایی مواد غذایی به شدت در معرض انواع آلاینده‌ها قرار دارد.
شرکت‌های چندملیتی فعال در زمینه تولید و فرآوری مواد پایه غذایی در آزمایشگاه‌های فوق‌سری خود به شدت سرگرم ابداع بذرهای اصلاح شده به روش تغییر ژنتیکی هستند. در فهرست تحقیقات آنها ذرت، سویا و گندم به عنوان مواد غذایی پایه قرار دارند.
طول عمر زیاد انسان‌های نسل اول و دوم وابستگی مستقیمی به خوراکی‌های ارگانیک داشته است. «آن گیبونز» محقق علوم غذایی می‌گوید: هنوز مردم قبیله‌ای در بولیوی غذای مورد نیاز خود را از بستر رودخانه، جنگل و مزارع مسطح به دست می‌آورند. برای آنها پوره موز شیرین غذای بسیار لذیذی است و همین باعث شده میانگین سن فعال آنها حداقل ۷۸ سال باشد. میوه‌های طبیعی، غلات دست نخورده و ماهیان رودخانه‌های بکر یا آب‌های آزاد بیش از خوراکی‌های پر زرق و برق امروزی خاصیت دارند.
«ویلیام لئونارد» زیست بوم شناس دانشگاه نورث وسترن معتقد است: سالم‌ترین غذاهای بشر مغزها، میوه‌ها و سبزیحات اصلاح نشده هستند که برتری فراوانی نسبت به رژیم غذایی گوشت و لبنیات دارند. او هم‌چنین اضافه می‌کند: بشر امروزی باید عصر مواد غذایی صنعتی را کنار بگذارد و برای سیرکردن شکم خود به شیوه تغذیه شکارچیان دوره پارینه سنگی رجوع کند.
کارشناسان، کشاورزی فشرده، رواج غذاهای خیابانی و تجارت پرسود مواد غذایی فرآوری شده را در فهرست مخاطرات غذایی مردم جهان قرار داده‌اند.
© نوشته: محمدجواد نعمتی
منابع: NGM – FAO
خوراکی ها، میوه ها و سبزیجات ارگانیک و فرآوری نشده بخاطر قیمت بیشتری که دارند کمتر مورد استفاده مردم اند. البته میشه گفت که این هزینه ها در مقابل هزینه های دارو و درمانی که بعد از مصرف طولانی از خوراکی های فرآوری شده مجبوریم بپردازیم چیزی به حساب نمیاد.
بهتره به شعار “خوب و سالم بخور کم بخور” عمل کنیم.
یکی از ساده ترین بیماریهایی که برامون عادی شده یعنی “دیابت” اغلب بخاطر رعایت نکردن رژیم غذایی مناسب و دربندِ لذت غذاهای فست فودی بودن هست که هزینه های دارویی بالایی هم داره.
یا انواع سرطان هایی که بخاطر پخت نامناسب غذا یا مصرف کم فیبر باعث عملکرد ضعیف و رفته رفته ازبین رفتن ارگانهای اصلی بدن میشن…
بهتره از اصلاح رژیم غذایی و ورزش منظم برای زندگی راحتتر کمک بگیریم.
ممنون از مطلب خوب تون
درود فراوان و سپاس از نظر بسیار خوبتون. غذا در فرهنگ ما این روزها به یکی از بی ارزش ترین الگوهای زندگی تبدیل شده. بیشتر ما غذا می خوریم که فقط سیر بشیم غافل از اینکه باید انرژی بگیریم و مواد مورد نیاز بدنمونو تامین کنیم. رشد فست فودهای ناسالم ذائقه غذایی ما ایرانیان رو کاملاً تغییر داده و این میتونه در آینده نزدیک بسیار نگران کننده و آسیب ساز باشه.