سالانه میلیاردها دلار صرف تبدیل سوختهای فسیلی به انرژی الکتریکی میشود. این در حالی است که از قبال چنین فرآیندی میلیونها تن گاز گلخانهای جو زمین را آلوده و حیات موجودات زنده را در معرض تهدید و نابودی قرار میدهد. یکی از بهترین و پایدارترین روشها برای تولید الکتریسیته نیروی اعجاب انگیز باد است.
نیاکان ما قرنها پیش به قدرت بیمانند باد پی بردند و با ساخت آسیابها و تلمبههای بادی این انرژی فوق العاده را به خدمت گرفتند و همچنان آثار آن در گوشه و کنار جهان دیده میشود.
تولید انرژی الکتریکی با جریانهای بادی به اندازه استحصال سوختهای فسیلی نیازمند تاسیسات پیچیده و گران قیمت ندارد، در نتیجه میتوان بدون نگرانی از آلودگی محیط زیست و افت ذخایره طبیعی کره زمین، مولدهای عظیم را در خشکی و دریا برپا کرد.
طی سه دهه گذشته شرکتهای گوناگونی از سراسر جهان کار طراحی، ساخت، راهاندازی و بهرهبرداری از مولدهای بادی را آغاز کردهاند به این امید که روزی شاهد کاهش هزینههای تولید انرژی و پایین آمدن اثرات گازهای گلخانهای باشند. فرانسه، آلمان، ایتالیا و آمریکا تاکنون قدمهای بسیار امیدوارکنندهای در رابطه با توسعه انرژی بادی برداشتهاند.
مساله دیگر سهولت در تولید انرژی بادی است که قابل مقایسه با سایر روشها نیست. کافیست در مناطق بادخیز زندگی کنید تا بتوانید یکی از این مولدها، خواه بسیار کوچک یا فوق العاده بزرگ را به خدمت گرفته و برای همیشه برقدار شوید.
آینده درخشانی در انتظار انرژی باد است. پیش بینی شده تا سال ۲۰۲۰ حدود ۲۵ درصد برق موردنیاز جهان از مولدهای بادی تامین شوند. آلمان با افزایش ۳۰درصدی مولدهای خود قصد دارد به سقف تولید ۳۰گیگاوات دست پیدا کند. آمریکا نیز تا سال ۲۰۱۱ حدود ۳۲ درصد انرژی الکتریکی خود را از نیروی باد تامین کرد و تا یک دهه آینده این عدد را به ۶۷ درصد میرساند.
انرژی سرشار آفتاب تابان
سرنوشت تمام موجودات زنده به درخشندگی این ستاره ۵ میلیارد ساله بستگی دارد. خورشید هر ثانیه بیش از ۹ میلیون تن انرژی که حاصل واکنشهای شیمیایی و هستهای است تولید میکند و تنها قسمتی از آن به جو زمین میرسد. قرار گرفتن طولانی مدت در برابر این پرتوها اگر چه برای انسان مضر است اما منبع فوقالعاده ارزشمندی برای تولید انرژی محسوب میشود.
اختراع صفحات جاذب تابش خورشید به انسان کمک کرد تا از این موهبت به شکل گستردهای استفاده کند. امروزه در برخی کشورها مزارعی با هزاران صفحه جاذب یا منعکسکننده پرتوهای خورشید ایجاد شده است تا به وسیله آنها برق و حرارت مورد نیاز جوامع تامین شود. در نمونههای پیشرفته، پرتوها به وسیله بازتابندههایی به یک برج منتقل شده و گرمای حاصل از آن توربینها را به حرکت در میآورد. نتیجه تامین الکتریسیته ارزان، پایدار و عاری از هرگونه آلایندگی است.
نصب صفحات جاذب روی ساختمانها سادهترین روش برای استفاده تجاری از نیروی خورشیدی محسوب میشود. این کار در مقایسه با راهاندازی نیروگاههای کوچک و متوسط پیچیدگی چندان زیادی ندارد و به راحتی میتوان از آن بهرهبرداری کرد. هر صفحه خورشیدی به میزان ابعاد و توان خود برق تولید میکند.
یک مهندس اهل نیویورک میگوید: پشت بامها فضای بسیار زیادی برای نصب صفحات خورشیدی دارند؛ این کار به صورت شگفتانگیزی دامنه کاربران این انرژی را حتی در شهرستانها و روستاهای کوچک افزایش میدهد و از هزینههای آنان برای تامین برق و گرما میکاهد.
علاوه بر مصارف تجاری نیروی خورشید کاربردهای دیگری هم دارد، مثلا برای راهاندازی خودروهای الکتریکی پایدار. هر سال مسابقات مختلفی برای معرفی خودروهای خورشیدی در سراسر جهان برگزار میشود و شرکتهای بزرگ تجاری برای سهیم شدن در منافع و یافتههای تحقیقاتی دانشگاهها سرمایهگذاری هنگفتی بر روی طرحهای برتر انجام میدهند. هدف آن است که موتورهای احتراقی به تدریج خاموش شوند تا محیط زیست از خطر آلایندهها نجات پیدا کند. جهان امروز به آینده انرژی خورشیدی امیدوار است و برای همگانی کردن آن تلاش میکند.
© نوشته: محمدجواد نعمتی