جزیره کیش را همه ایرانیان می‌شناسند. خیلی از ما حداقل یک مرتبه به این جزیره زیبا و مرجانی سفر کرده‌ایم. برخی نیز در حال برنامه‌ریزی برای انجام چنین سفری هستند و به جستجو در منابع مختلف ادامه می‌دهند. کیش و سپس جزیره قشم را می‌توان دست یافتنی‌ترین و سفرپذیرترین جزایر ایرانی دانست. جزایر دیگری هم در خلیج فارس وجود دارند که سفر به آنها ممنوع یا بسیار محدود است. به بیان دیگر تور گردشگری یا امکانات رفاهی و اقامتی کافی ندارند.
تصمیم دارم در این مطلب جزیره را از سه زاویه بررسی کنم. اولی نگاه مثبت به امتیازات کیش است که در سایر نقاط کشور وجود ندارد یا به ندرت می‌توان مشابه آن را پیدا کرد. دومی نگاه منفی به کیش است یعنی مسایلی که باعث می‌شود گردشگران داخلی و خارجی در سفرهای بعدی خود تجدید نظر کنند. سومی که به نظرم از دو مورد قبلی اهمیت بیشتری دارد کاستی‌ها و ضعف‌های جدی ولی قابل حل در جزیره است؛ درست همان موضوعاتی که سالها نادیده گرفته شدند.
کوشیده‌ام در این سطرها تصویر واضح و صادقانه‌ای از سفر به جزیره کیش ارائه دهم. به امید آنکه روزهای ناخوشایند و سرشار از بیم و امید سپری و تورهای مسافرتی کیش به روال سابق بازگردند و با شور و حال خاصی برگزار شوند.
۷ دلیل برای آن که به جزیره کیش سفر کنیم
همان‌طور که در سطرهای قبل اشاره شد کیش مشهورترین جزیره توریستی ایران است. مساحت کیش که روی مرجان‌های خلیج فارس آرمیده است کمی بیش از ۹۱ کیلومتر مربع است. جمعیت جزیره بالغ بر ۴۰ هزار نفر است که شامل افراد بومی و مهاجرانی می‌شود که برای کار، سرمایه‌گذاری یا سکونت از نقاط مختلف ایران به این جزیره آمده‌اند.
همه کسانی که برای اولین بار به کیش سفر می‌کنند با چند تصویر حیرت انگیز و عجیب روبه‌رو می‌شوند که فقط به تعدادی از آنها اشاره میکنم. همین موارد برای سفر به کیش کافیست.
۱ آرامش: این اتفاق را از لحظه ورود به جزیره تجربه خواهید کرد؛ آرامش همیشه و همه جا وجود دارد.
۲ امنیت: نه تنها احساس امنیت که خود امنیت در سراسر جزیره کیش برقرار و ملموس است. همه افراد اعم از زن و مرد می‌توانند با اطمینان خاطر زیادی در هر ساعت از شبانه روز در جزیره تردد داشته باشند بدون آن که مورد آزار، دستبرد یا برخی مزاحمت‌ها که در سایر نقاط به امری عادی بدل شده است، قرار بگیرند.
۳ انضباط ترافیکی: اگر ساعت‌ها منتظر شنیدن صدای بوق خودروها باشید به احتمال زیاد خسته خواهید شد. رانندگان کیش شامل راکبان خودروهای شخصی، موتورها و تاکسیرانان کیش جز در مواقع بسیار ضروری از بوق استفاده نمی‌کنند. همین عامل سبب شده است تا آرامش شهری این جزیره مثال زدنی و بی‌همتا باشد. از سوی دیگر بر سرعت تردد وسایل نقلیه و رفتارهای ترافیکی رانندگان نظارت می‌شود. به همین دلیل میزان تخلفات راهنمایی و رانندگی و حوادث ترافیکی در کیش انگشت شمار است.
۴ زیرساخت‌های مناسب: به دلیل جانمایی صحیح کاربری‌های مختلف در جزیره کیش آشفتگی‌های محیطی مشابه آنچه در تمام شهرهای ایران وجود دارد، مشاهده نمی‌شود. محله‌ها، میزان بارگذاری‌های جمعیتی و محدوده‌های صنعتی همگی از هم تفکیک شدند. از این نظر کمترین تداخل میان محیط‌های زیست شهروندان با محدوده‌های صنعتی و خدماتی وجود دارد.
۵ شبکه معابر: این بخش آن قدر مهم است که حیفم آمد آن را با دو سطر قبل ادغام کنم. شبکه معابر کیش شامل پیاده و سواره به طور کامل از قبل تعریف و تفکیک شدند. به عنوان مثال شبکه دوچرخه سواری یا معابر عابران پیاده به شکل گسترده و باکیفیت بسیار بالا سراسر جزیره را پوشش می‌دهد. همین مسئله به افراد انگیزه مضاعفی برای پیاده‌روی می‌دهد و آنان را از تردد با وسایل نقلیه به ویژه در مسیرهای کوتاه بی‌نیاز می‌کند. معابر سواره نیز عرض کافی دارند و خطوط عبوری با خط کشی از هم تفکیک شدند. در جزیره کیش مسیرهای ویژه‌ای به تردد دوچرخه یا موتورهای برقی اختصاص داده شده است. مشابه این مسیرها را نمی‌توانید در هیچ کجای ایران پیدا کنید.
۶ تفریحات متنوع دریایی: اگر علاقمند به تفریحات دریایی باشید، جزیره کیش بهشت شماست. تفریحات دریایی در انواع و اقسام مختلف اعم از ساحلی و فراساحلی وجود دارد. کیفیت سواحل کیش به لحاظ محیطی و تفرجگاهی به هیچ عنوان قابل مقایسه با سواحل دیگر کشور نیست.
۷ شبکه مخابرات و اینترنت: بسترهای مخابراتی اعم از خطوط تلفن ثابت، تلفن همراه و فیبرنوری در جزیره کیش توسعه یافته است. آنتن‌های تلفن همراه به تعداد مناسب نصب شدند و کل جزیره تحت پوشش شبکه اپراتورهای سراسری است. همچنین در سراسر کیش کابل فیبرنوری گسترده شده است. از اینرو دستیابی به اینترنت پرسرعت فیبرنوری برای کیشوندان، مراکز اقامتی و صنایع کیش فراهم است.
۶ دلیل برای آن که به جزیره کیش سفر نکنیم
نسبت دادن عنوان بدی‌ها به جزیره کیش دشوار است. ولی چه کنیم که هر منطقه‌ای دارای نقاط قوت و ضعف خاص خودش است. به طور مشخص منظور من از بدی‌ها تمام مواردی است که ممکن است عده زیادی از افراد را به دردسر بیندازد یا احوال آنان را ناخوشایند کند. در اینجا به برخی از آنها اشاره میکنم:
۱ هزینه بالای زندگی: زیست و زندگی در جزیره کیش بسیار متفاوت با شهرها و استان‌های دیگر ایران است. فاصله کیش تا نزدیک‌ترین پیش کرانه‌های ایران اگر چه اندک است ولی پر هزینه است. دلیل اصلی آن است که بیشتر نیازهای ساکنان جزیره توسط کامیون و از مسیر آبی تامین می‌شود. پس در نتیجه قیمت تمام شده برخی کالاها در کیش به دلیل جابه‌جایی کامیون‌ها بر روی آب و مسایل دیگر، گرانتر از سایر نقاط کشور است. البته استثناهایی وجود دارد. به عنوان مثال برخی تولیدکنندگان با ایجاد شبکه توزیع مویرگی و ساز و کارهای مشابه محصولات خود را با قیمت ثابت به دست کیشوندان و مسافران می‌رسانند که اتفاق بسیار پسندیده‌ای است.
۲ کیفیت آب لوله‌کشی: آب و برق کیش به صورت اختصاصی تامین می‌شود. به طور مشخص برای آب واحدهای آب شیرین‌کنی در جزیره فعال هستند. این واحدها نسبت به شیرین سازی آب دریا اقدام می‌کنند. آب شیرین و تصفیه شده از طریق خطوط لوله و با استفاده از عملیات پمپاژ به نقاط مختلف از جمله منازل، ادارات، کارخانجات و هتل‌ها هدایت می‌شود. آب دریافت شده در سیستم لوله‌کشی با وجود انجام فرایندهای متعدد شیرین‌سازی و نمک زدایی همچنان طعم و مزه شوری دارد. در نتیجه برای مصارف آشامیدنی بهتر است از آب بسته‌بندی استفاده شود.
۳ حمل و نقل عمومی: ستون فقرات حمل و نقل عمومی جزیره کیش تاکسی‌ها هستند. ناوگان تاکسیرانی کیش متشکل از خودروهای تویوتا است. تعداد قابل توجهی از این تاکسی‌ها دارای بیسیم هستند که باعث می‌شود سرعت و کیفیت خدمات‌رسانی به مسافران در تمام ساعات شبانه روز افزایش یابد. با این وجود همین تاکسی‌ها در معرض فرسودگی شدید قرار دارند. از سوی دیگر کرایه تاکسی در کیش بسیار گران است و این موضوع مسافرانی که برای اولین بار به جزیره آمده‌اند را حسابی شوکه می‌کند. علاوه بر تاکسی تعدادی مینی‌بوس و خودرو ون نیز کار نقل و انتقال مسافران را برعهده دارند که در مقایسه با تاکسی‌ها چشمگیر نیستند.
۴ آب و هوا: جزیره کیش دو فصل بهار و تابستان دارد. تابستان در جزیره کیش طولانی، بسیار گرم و مرطوب است. بهار در جزیره کیش از نیمه آبان آغاز می‌شود و تا نیمه فروردین ادامه دارد. از اینرو مسافرت به کیش برای کسانی که با گرما و رطوبت زیاد مشکل دارند می‌تواند بسیار آزاردهنده و دردسر آفرین شود.
۵ هزینه سفر: این روزها با وجود افزایش شدید قیمت ارز گاهی سفر به کشورهای همسایه تا حدی ارزان‌تر از مسافرت کیش تمام می‌شود. هزینه تورهای گردشگری و اقامت در هتل‌های کیش گاهی از سفر چند روزه و اقامت در هتل‌های ترکیه یا امارات بیشتر است. به همین علت برخی افراد ترجیح می‌دهند برای استفاده از سواحل یا مراکز خرید به کشورهای دیگر سفر کنند.
۶ کیفیت و اصالت کالاها: همیشه بین کیفیت و اصالت کالاهایی که در مراکز خرید و پاساژهای کیش عرضه می‌شود مجادله وجود دارد. در گذشته‌های نچندان دور به دلیل شرایط مطلوب ارزی میزان کالاهای باکیفیت و اصیل بسیار بیشتر از امروز بود. همین عامل بهانه‌ای بود تا سالانه تعداد زیادی گردشگر فقط برای خرید کالا و بازارگردی به جزیره کیش سفر کنند. چند سالی است که از آن رونق و هیاهوی عصرانه در بازارهای کیش خبری نیست. از طرفی کالاهای باکیفیت و اورجینال تعدادشان کم است و اگر پیدا شود با قیمت‌های نجومی فروخته می‌شوند.
۶ دلیل که ما را از سفر به کیش پشیمان می‌کند
زشتی‌های جزیره کیش گاهی از بدی‌های آن آزاردهنده‌تر است. اینکه در این نوشتار به زشتی‌ها اشاره میکنم به این امید است که مسئول دلسوزی پیدا شود و کاستی‌ها را به حداقل برساند ولی در شرایط فعلی بسیار بعید می‌دانم. فهرستی که از این موارد تهیه کردم زیاد است. در اینجا فقط به چند مورد اشاره میکنم:
۱ فرودگاه بین‌المللی کیش: همه مسافرانی که برای اولین بار وارد کیش می‌شوند با مشاهده فرودگاه جزیره دود از سرشان بلند می‌شود. فرودگاه کیش اسفناک‌ترین و زشت‌ترین فرودگاه ایران است. مساحت فضای ترمینال داخلی فرودگاه کیش هیچ تناسبی با حجم مسافران ورودی و خروجی ندارد. نورپردازی، تهویه، سرویس‌های بهداشتی و خدمات رفاهی در پایین‌ترین سطح است. از همه عجیب‌تر آنکه در صورت وقوع بارندگی به ویژه رگبارهای فصلی در کمترین زمان آب از سقف فرودگاه به پایین سرازیر می‌شود. آب گرفتگی فرودگاه کیش به حدی می‌تواند اسفناک باشد که دفاتر شرکت‌های هواپیمایی ناچار به تعطیلی شوند. در این حالت ماموران خدمات ترمینال با انواع وسایل پاکسازی شامل جارو برقی و پمپ دستی کار آب‌روبی و خشک نمودن محوطه ترمینال را برعهده می‌گیرند.
متاسفانه با وجود تاکید و تکرارهای بسیار هنوز اقدام موثری برای بازسازی، ترمیم و توسعه فرودگاه بین‌المللی کیش انجام نشده است.
۲ وجود کارگاهها و ساختمانهای متروکه: در حاشیه سواحل کیش (مانند محدوده کشتی یونانی) ساختمانهای متروکه متعددی وجود دارد که برخی از آنها خالی از سکنه است. همچنین در نقاط مختلف جزیره کارگاه‌های ساختمانی راکدی را می‌توانید ببینید که مالکان آن به دلایل مختلفی پروژه‌های خود را رها کردند. برخی از این فضاها به ویژه کارگاه‌های ساختمانی متروکه نا ایمن هستند و هر لحظه ممکن است برای کیشوندان یا مسافران مشکلات غیرقابل جبرانی ایجاد کنند.
۳ مزاحمت بازاریابان و فروشندگان تورهای تفریحی: بارها شاهد بودم که بازاریابان گردشگری با ترفندهای مختلف با مسافران تماس گرفته و اقدام به فروش تورهای تفریحی و سایر خدمات غیرضروری می‌کنند. به نظر می‌رسد سازوکاری وجود دارد تا اطلاعات مسافران مانند شماره تلفن همراه آنان در اختیار فروشندگان یا شرکت‌های برگزار کننده تورهای تفریحی قرار بگیرد. گاهی تعداد این تماس‌ها از ۱۰ مورد در روز بیشتر می‌شود.
۴ تصویربرداری غیرمجاز: از موارد زشت و آزاردهنده کیش حضور عکاسانی است که با استفاده از لنزهای فتوتله نسبت به عکاسی بدون اجازه از گردشگران به ویژه زنان، دختران و کودکان اقدام می‌کنند. این مسئله اغلب در محدوده سواحل اتفاق می‌افتد و بعد همان عکاس‌ها با نشان دادن عکس به فرد «سوژه شده» پیشنهاد فروش و چاپ آن را می‌دهند. برخی اشخاص این پیشنهاد را در ازای پرداخت مبلغ قابل توجهی می‌پذیرند. برخی دیگر ضمن بیان اعتراض خود تقاضای حذف عکس را می‌دهند که بسیار بعید است حذفی در کار باشد!
۵ آلودگی صوتی در ساحل کشتی یونانی: کشتی یونانی سالهاست که به یکی از مهم‌ترین نمادها و جاذبه‌های گردشگری جزیره کیش تبدیل شده است. روزها ساحل کشتی یونانی بسیار خلوت و آرام و عصرها شلوغ و پرهیاهو است. بیشتر گردشگران برای عکاسی از کشتی یونانی در پس زمینه غروب آفتاب به ساحل مراجعه می‌کنند. ولی مسئله آزاردهنده بلندگوهایی است که در حال پخش موزیک‌های شش و هشتی با صدای بسیار بلند هستند. در برخی نقاط ساحل صدا به قدری زیاد است که آوای پرندگان دریایی و امواج دریا به گوش نمی‌رسد. در گفت‌و‌گو با تعدادی از گردشگران همگی به اتفاق از وجود چنین صداهای آزاردهنده‌ای گلایه داشتند.
۶ تور لیدر یا ضبط صوت انسان‌نما: من احترام زیادی برای جامعه تورلیدرهای ایران قائل هستم. ولی افسوس می‌خورم که برخی از تورلیدرهای فعال در جزیره کیش شناخت کافی نسبت به این حرفه ندارند. به عقیده من آنها ضبط صوت‌های انسان نما هستند که فقط اطلاعات از قبل حفظ شده را بدون کم و کاست تکرار می‌کنند. در چند نمونه برخی تورلیدرها به سبک استیج‌های تفریحی شهرداری رفتار کرده و برنامه‌ی ضعیفی ارائه دادند که بیشتر مطلوب ذائقه خردسالان بود تا مخاطبان بزرگسالان. البته کم نبوده و نیستند تورلیدرهایی که اطلاعاتی فراتر از متن کتاب‌ها و وب سایت‌ها در اختیار گردشگران قرار می‌دهند و به آگاهی آنان می‌افزایند.
حرف آخر
گفتنی‌ها از جزیره زیبای کیش بسیار زیاد است. در اینجا فقط به گوشه‌ای از آن اشاره کردم. کیش بدون تردید و با اختلاف بسیار زیاد بهترین انتخاب برای گردشگران دریایی است. از طرفی معتقدم که هر ایرانی باید حداقل یک مرتبه به این جزیره سپیدفام سفر کرده و انرژی مثبت آن را تمام و کمال دریافت کند. همچنین الگوهای مدیریتی و تجربیات به دست آمده در کیش می‌تواند دستمایه مدیران برای اجرا در سایر نقاط کشور باشد. از این‌ها گذشته باید ضعف‌ها و چالش‌های پیش روی کیش هر چه زودتر برطرف شود. نباید فراموش کرد که برای جذب گردشگران به ویژه توریست‌های بین المللی کیفیت زیرساخت‌ها و خدمات عمومی و اقامتی بسیار حائز اهمیت است. بنابراین رفع کاستی‌های موجود در فرودگاه، حمل و نقل و برخی مشکلات مربوط به هتلینگ بسیار راهگشا و سودآور است.
چنانچه درباره موضوع این پست نظری دارید بسیار خرسند می‌شوم دیدگاه خود را از طریق بخش پیام‌ها یا صفحه تماس با ما بیان کنید.
© نوشته و عکس: محمد جواد نعمتی
تمامی حقوق این نوشتار برای نویسنده محفوظ است. بازنشر این مطلب بدون کسب اجازه رسمی و درج لینک ممنوع است.
چقدر خوب و کامل به موارد خوب، بد و زشت جزیره کیش پرداختین. موقع خوندن این مطلب یبار دیگه خاطراتم با توجه به نکاتی که اشاره کردین مرور شد.
به تجربه خودم یکی از بهترین بخش های شبکه معابر در کیش که شما هم اشاره کردین، مسیر یا جاده سبز مخصوص دوچرخه سواری هست که کاملا مسیر ایده آلی برای علاقمندان دوچرخه سواری و میتونن با رکاب زدن دور جزیره اغلب جاذبه های دیدنی کیش رو ببینن.
البته خوبی این جاده سبز، بدیهایی داره که همون کارگاهها یا ساختمانهای نیمه کاره و متروکه ست که دوچرخه سواری رو خطرناک یا گاهی ترسناک میکنه.
سه دیدگاه متفاوت ولی کامل و عالی
ممنون از مطلب خوب تون
درود مژگان عزیز. تمام نکاتی که اشاره کردی را قبول دارم و تایید می کنم. اگر این مشکلات به سرعت حل و فصل نشود به یقین اعتبار گردشگری کیش افت شدید پیدا خواهد کرد و مقصد مسافران را به جد تغییر خواهد کرد.
۵ ساله کیش زندگی میکنم بعد از کرونا شرایط خیلی تغیرر کرد الانم که حسابی کسادی بازاره
درود کوروش عزیز. ممنون از نظری که دادی. کاملاً در جریان کسادی حاکم بر کیش هستم و امیدوارم بزودی برطرف شود.