استارتاپ موجودی زنده است و در مراحل مختلف زندگی خود به مراقبت‌های گوناگونی احتیاج دارد. درست مثل نهال ظریفی که به تدریج رشد می‌کند، جوانه می‌زند و به بار می‌نشیند. قدم اول مراقبت از استارتاپ‌ها بر عهده مدیران استارتاپی است. این مدیران دو دسته هستند؛ نخست افرادی که اکنون سکان هدایت یک یا چند استارتاپ مهم کشور را در دست دارند. دوم مدیرانی که تصمیم دارند در آینده هدایت یک استارتاپ را بر عهده بگیرند.
هر دو گروه برای موفقیت، رشد و شکوفایی استارتاپ خود باید راهکارهای مختلفی را دنبال کنند. این پنج توصیه مهم و کاربردی به مدیران استارتاپی ایران پیشنهاد می‌شود.
استارتاپ را با نیازسنجی دقیق ایجاد کنیم
تلاش اصلی استارتاپ‌ها پاسخ دادن به یک یا چند نیاز اساسی است. به بیان دیگر استارتاپ‌ها زیستن را ساده می‌کنند. پس باید بتوانند در هر کدام از مراحل شکل‌گیری، رشد و تکامل به حداقل یکی از نیازهای پیش روی جامعه پاسخ دهند. نیازسنجی مستمر اولین راهکار موفقیت مدیران استارتاپ است؛ حتی برای کسانی که سالها در اکوسیستم زیست کرده و اکنون کسب و کار حرفه‌ای خود را اداره می‌کنند. در حقیقت نیازسنجی همان نقشه راه است و مسیر تولد تا بلوغ استارتاپ را در بازه‌های کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت نمایان می‌سازد.
سرمایه گذار حرفه‌ای پیدا کنیم
همه استارتاپ‌ها در مراحل مختلف رشد نیازمند جذب سرمایه هستند. روش‌های مختلفی برای جذب سرمایه و سرمایه‌گذار وجود دارد. یافتن افراد علاقه‌مند برای انجام سرمایه‌گذاری جسورانه یا Venture Capital که در حوزه تخصصی شما نابغه باشند برگ برنده بزرگی محسوب می‌شود. سرمایه‌گذاران خطرپذیر علاوه بر توان مالی مناسب دارای تجربه و ارتباطات کارآمدی هستند. پس می‌توانند استارتاپ را از هر نظر زیر چتر حمایت خود قرار دهند. البته این حمایت نباید به معنای وابستگی ابدی استارتاپ به VC تلقی شود. هدف این است که استارتاپ پس از دریافت چند راند سرمایه به اتکای مالی مناسبی برسد و کاملاً مستقل مسیر خود را ادامه دهد.
تیم سازی در استارتاپ را دست کم نگیریم
برگ برنده مدیران استارتاپی توانایی آنها در تیم سازی یا Team Building است. تیم سازی در استارتاپ‌ها مثل بازی کردن روی صفحه شطرنج است. اگر همه مهره‌ها درست چیده شوند پیروز خواهید شد. تیم‌های استارتاپ می‌توانند داخلی، خارجی یا تلفیقی از هر دو باشد. تیم سازی به ویژه در مورد استارتاپ‌های حوزه فناوری به دلیل تنوع تخصص‌های مورد نیازشان بسیار اهمیت دارد. تیم‌ها باید بتوانند برای سوالات و چالش‌های مختلف بهترین جواب‌ها را بیابند. هر چه کیفیت و عملکرد تیم‌ها بیشتر باشد قابلیت اطمینان افزایش می‌یابد، تعاملات بیشتر و تعارض‌ها کمتر می‌شود. به عبارت ساده‌تر با داشتن تیم خوب کسب موفقیت در زمان کوتاه‌تر و با هزینه کمتری امکان پذیر است.
مشاوران شایسته انتخاب کنیم
حضور مشاوران شایسته مثل دو بال پرنده برای مدیران استارتاپی بسیار ضروری و تاثیرگذار است. این مشاوران باید در دو سطح روان شناختی و حرفه‌ای از مدیران حمایت کنند. در حوزه روان شناختی مدیران اکوسیستم به تراپی‌های مختلفی نیاز دارند. درک بهتر از خود و تقویت مهارت‌های فردی در چارچوب همین مشاوره‌های روان شناختی شکل می‌گیرد. بنابراین هر چه کیفیت مشاوره‌ها بیشتر باشد تنش‌های مدیران در عبور از مسیرهای دشوار کمتر خواهد بود. برای مسایل حرفه‌ای نیز وجود چنین مشاورانی لازم است. آنها به مدیران استارتاپی کمک می‌کنند از تحولات حوزه کاری خود به طور کامل مطلع باشند. حضور مشاوران حرفه‌ای به ویژه در زمینه‌های حقوقی و بازرگانی تاثیر مستقیمی در رشد اکوسیستم و استمرار فعالیت آن دارد. فراموش نکنید که تیم‌های شما نیز به چنین مشاوره‌هایی نیاز دارند. پس فرصت‌های خوب را با آنها تقسیم کنید.
برای رویارویی با بحران آماده شویم
کسب و کارهای استارتاپی در ایران هر روز بحران‌های گوناگونی را تجربه می‌کنند. برگ برنده مدیران استارتاپی موفق توانایی آنها در پیش بینی و شناسایی بحران و داشتن برنامه برای مقابله با آن است. بنابراین اگر به هر دلیل استارتاپ با بحران مواجه شد مدیر استارتاپ اولین کسی است که وارد میدان می شود. او باید سناریوهای مختلف را بشناسد و درست تصمیم بگیرد. همچنین برای حل موثرتر بحران باید ابزارهای مختلفی را به کار گرفت و از آنها برای حفظ کسب و کار، موقعیت بازار و منافع ذی‌نفعان به درستی استفاده کرد. کار دشوارتر مدیر اکوسیستم پس از بحران آغاز می‌شود. جایی که قرار است نقاط ضعف را شناسایی و اصلاح کند و فرصت‌های تازه‌ای به وجود بیاورد. پیشنهاد اصلی این است؛ پیش از وقوع بحران با تیم‌های خود سناریوهای مختلف و راه‌های برون رفت از آنها را تمرین کنید تا غافلگیر نشوید.
© نویسنده: محمد جواد نعمتی
تمامی حقوق این مطلب برای نویسنده محفوظ است.
سلام
لطفاً مطالب بیشتر از استارت آپ ها بنویسیم مخصوصا از مشکلاتی که اخیرا پیش اومده من تو یه تیم استارت اپی بودم ولی با قطع نت نابود شدیم رفت
ممنوونم
درود آسوده عزیز. بله متاسفانه در چند ماه گذشته استارتاپ های زیادی دچار زیان شدند و به ناچار فعالیت های خود را محدود یا به کلی تعطیل و نیروها را تعدیل کردند. حتماً مطالبی در این زمینه خواهم داشت.
بیشتر بحران‌ها تو استارتاپ‌ها ها توسط مدیراشون بوجود میاد من خودم تو یه استارتاپی تا چند پیش کار می‌کردم که مدیرش واقعا یه آدم عوضی بود همه جا دوربین گذاشته بود تا بفهمه بچه ها چی بهم میگن یا مثلا کجا میخوان قرار بذارن برن کافه تا بیاد مچشونو بگیره این آدم فقط پول داشت و از شعور و فرهنگ و مدیریت و سواد هیچی نمی‌دونست اینقدر توی کار تیم ها دخالت کردتا مجبور شدیم دست جمعی استعفا بدیم بریم. اگه خواستید کلی مدرک دارم از کارشان براتون میتونم بفرستم. مررررسی از سایت خوبتون💐👌
درود حریر عزیز. از توجه شما به این مطلب بسیار سپاسگزارم. من هم مطلع هستم که برخی افراد نالایق (البته خیلی خیلی محدود) وارد اکوسیستم استارتاپی ایران شدند. حتماً در یادداشت های بعدی این موضوع را بررسی خواهم کرد.