مطالعات نشان میدهد آلودگی هوا بر انسانها تاثیر میگذارد. همه میدانیم که افراد در معرض آلودگی هوا بیش از حد ممکن به بیماریهای قلبی عروقی و یا علائم تنفسی مانند سرفه مداوم، تنگی نفس، تنگی و درد قفسه سینه مبتلا میشوند. در نهایت، آلودگی هوا بیش از حد میتواند منجر به مرگ زودرس در گروههای در معرض خطر مانند سالمندان، کودکان و افراد مبتلا به بیماریهای قلبی- عروقی شود. اما آیا حیوانات هم با خطرات مشابه روبرو هستند؟
چند سالی است محققان حوزههای مختلف علوم زیستی اثرات منفی آلودگی هوا بر حیوانات را جستوجو میکنند، ولی بیشتر آنها عقیده دارند وقتی کیفیت هوا برای انسانها ضعیف میشود، برای حیوانات نیز شرایط مشابه و در بعضی موارد خطرناکتر را ایجاد میکند.
انسانها و حیوانات همواره در معرض آلودگی هوا و صدا که از منابع مختلفی تولید میشوند قرار دارند. در محیطهای شهری و صنعتی سوختهای دیزلی، سوخت زغال سنگ، بنزین، نیروگاهها، ساخت و سازها و دامها مسبب تولید انواع آلایندهها هستند. همچنین آلودگی میتواند در خانه به علت دود سیگار، پخت و پز و منابع گرمایشی مانند شومینه و اجاق گاز تولید شود.
حیوانات مناطق شهری با آلودگیهای محیطی بیشتری روبهرو هستند، در حالی که حیوانات حومه شهرها و روستاها با تهدید انواع سموم و آفت کشها مواجه هستند و سالانه تلفات زیادی از آنها گزارش میشود.
از سوی دیگر حیوانات خانگی که با سیگاریها زندگی میکنند به مقدار زیادی در معرض آلودگیهای خطرناک و امراض تنفسی قرار دارند. یک مطالعه در سال ۲۰۱۱ نشان داد گربههایی که با افراد سیگاری در یک خانه زندگی میکنند در مقایسه با گربههایی که در خانههای بدون دود حضور دارند عملکرد ریه هایشان با اختلال مواجه است. شرایط مشابهی نیز در مورد سگها وجود دارد و این حیوان را در زنجیرهای از سرطانها به ویژه مزوتلیوما، مثانه، ریه و بینی قرار میدهد. همچنین پاک کنندههای حاوی کلر نیز در دسته مواد آلاینده مضر برای حیوانات طبقه بندی میشوند.
محققان در مطالعات اخیر خود مغز سگها را در معرض آلودگی شدید هوا قرار دادند و نتایج را بررسی کردند؛ آنها دریافتند مغز سگهای ساکن در محیطهای آلوده نسبت به سگهای ساکن در شهرهایی با آلودگی کمتر عملکرد ضعیفتری دارد. این مطالعه ثابت کرد مغز سگهای ساکن در محیطهای آلوده دچار نوعی التهاب و آسیب عصبی است و به همین دلیل اغلب با کمبود پروتئین و انسداد شریانهای نوروفیبریلیال مواجه هستند؛ نتیجه این تغییرات به بیماری آلزایمر مشابه آنچه در انسان روی میدهد منجر میشود.
آلودگی با آفتکشها شرایطی به مراتب وخیمتر دارد. مطالعۀ دانشکده دامپزشکی دانشگاه تافتس ماساچوست نشان میدهد، ۳۳درصد سگهای خانگی که در معرض سموم دفع کننده آفات و قارچها قرار دارند به سرطان بدخیم لنفوم دچار میشوند. در مورد سگهایی که به طور کامل در حیاط نگهداری میشوند «به شرط استفاده از آفتکشها» احتمال ابتلا به لنفوم تا ۷۰درصد افزایش مییابد. همانطور که قبلاً اشاره شد گربههای خانگی بیشتر از ناحیه تنفسی آسیب میبینند؛ مطالعه سال ۲۰۱۶ محققان دانشگاه بوستون گویای این نکته است که از هر ۱۰ گربه خانگی یکی با اختلالات ریوی به ویژه بیماری آسم دست به گریبان است. گربهها در برابر شویندههای حاوی کلر، دود سیگار و صداهای بلند و گوش خراش بسیار آسیب پذیرند و دچار بیماریهای حاد و مزمن تنفسی، شنوایی و مغزی میشوند.
* چند راهکار برای روزهای آلوده
- در روزهای آلوده پنجرههای خانه، محل کار یا اتومبیل خود را ببندید.
- از هواسازهای خانگی استفاده و فیلترهای آن را به طور مرتب نظافت یا تعویض کنید.
- از استعمال دخانیات اجتناب کنید.
- برای نظافت خانه از محلولها و شویندههای فاقد کلر استفاده کنید.
- حیوانات خانگی خود را به مکانهای شلوغ، آلوده و پرسروصدای شهری نبرید.
- برای نگهداری گیاهان آپارتمانی و باغی از سموم و آفتکشهای مضر استفاده نکنید.
- برای احترام به حقوق مشترک انسانها و حیوانات و حفظ سلامتی آنها کمتر از وسایل نقلیه شخصی استفاده کنید.
© نویسنده: محمدجواد نعمتی
© عکس: time
میزان ابتلای افراد ساکن در شهرهای آلوده به بیماریهای قلبی-عروقی به خوبی تاثیر آلودگی هوا بر انسان ها رو نشون میده. تعداد کسانیکه میشنویم یکباره دچار بیماری قلبی شده ند به مراتب زیادتر از دهه های قبل اند.
البته هشدارهای به گروه های سنی پرخطر برای در خانه ماندن در روزهای آلوده تهران، تاییدی بر شدت اثرِ آلودگی هوا ست.
با توجه به اینکه مسئولین برای پیشگیری از شرایط بحرانی آلودگی هوای شهروندان چاره ای نیاندیشیده و همچنان نمی اندیشند بنابراین توجه شون به سلامت حیوانات بسیار دور از ذهنه. خصوصا سگ ها که حتی داشتن شون جرم محسوب میشه.
مطالب مربوط به سلامت حیوانات خیلی خوب بود و شاید در مقایسه با کم توجهی ای که به سلامت انسان میشه به شکل ظاهرا منطقی ای با بی توجهی کامل روبرو بوده.
ممنون از مطالب مفیدتون
مژگان عزیز. بی نهایت سپاس که نظر بسیار ارزشمندت رو ثبت کردی.